İstanbul neden sel olur? Neden yaşanır? İstanbul sel felaketi!

İstanbul’da geçen yıl sağanak yağış nedeniyle birçok ilçede sel meydana gelmişti. En çok etkilenen bölgelerden biri Esenyurt olmuştu. Haramidere”nin taşması sonucu bodrum katları su ile dolmuştu. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Sedat Durel’e göre de kentteki sellerin asıl nedeni zemin yapısı ve yağış rejimi dikkate alınmadan yapılan betonlaşma!

Sel, genellikle aşırı yağışlar, barajların veya nehirlerin taşması, hızlı eriyen karlar veya fırtınalar gibi doğal olaylar sonucunda meydana gelir. Aşırı yağışlar, topraklarda biriken suyun birikme kapasitesini aşmasıyla oluşur. Toprağın doygun hale gelmesi veya yetersiz drenaj sistemi de sel riskini artırabilir.

Sel oluşumunda etkili olan faktörler şunlardır:

1. Aşırı Yağışlar: Şiddetli yağışlar, toprağın emme kapasitesini aşabilir ve su birikimine neden olabilir. Toprağın doygun hale gelmesiyle birlikte suyun yüzeye çıkması ve taşması sonucunda sel meydana gelebilir.
2. Toprak Özellikleri: Toprağın su tutma kapasitesi, geçirgenliği ve drenaj sistemi, sel riskini etkileyen önemli faktörlerdir. Sıkışmış veya az geçirgen topraklar, yağmur sularının hızla birikmesine ve taşmasına neden olabilir.
3. Coğrafi Yapı ve Eğim: Bir alanın coğrafi yapısı, eğimi ve topografik özellikleri de sel oluşumunu etkiler. Dik yamaçlar, suyun hızla aşağı doğru hareket etmesine ve sel riskini artırır. Vadi tabanları veya alçak bölgeler, biriktirilen suyun birikme kapasitesini aşmasıyla sel riskine daha açıktır.
4. Nehirler ve Barajlar: Nehirlerin yüksek debisi veya barajların aşırı dolması sonucunda su taşabilir ve sel oluşabilir. Barajların kontrollü su bırakması veya ani su salınımı da sel riskini artırabilir.
5. Doğal Afetler: Fırtınalar, kasırgalar, tayfunlar ve hızlı eriyen karlar gibi doğal afetler de sel oluşumunu tetikleyebilir. Bu olaylar, yoğun yağışlar veya ani su birikintileriyle birlikte suyun kontrolsüz şekilde taşmasına neden olabilir.

Sel, insanlara ve çevreye ciddi zararlar verebilir. Can kaybına, ev ve altyapı hasarına, tarım arazilerinin zarar görmesine ve çevresel etkilere yol açabilir. Bu nedenle, sel riskinin olduğu bölgelerde uygun önlemler almak, sel yönetimi planlaması yapmak ve acil durum önlemleri almak önemlidir.