Sosyalist gelenekteki devlet anlayışı farklı düşünce akımları ve teorisyenler arasında değişiklik gösterse de, genel anlamda sosyalist gelenek, devletin rolünü ekonomik eşitlik, sosyal adalet ve toplumsal dönüşüm amaçları için bir araç olarak şekillendirir. Devletin, işçi sınıfının çıkarlarının ve toplumun genel refahının korunması ve yönetilmesinde güçlü bir rol oynaması gerektiğine dair genel bir inanç vardır. Sosyalist gelenek, ekonomik faaliyetlerin merkezi olarak planlanmasını savunur ve devlet, üretim araçlarının kamulaştırılması ve ekonomik kaynakların adil bir şekilde dağıtılması yoluyla toplumun refahını sağlamaya çalışır. Devlet, ekonomik planlama ve yönlendirme yoluyla sosyalist hedeflere ulaşmayı amaçlar.
Sosyal adaleti sağlamanın devletin bir sorumluluğu olduğunu vurgulayan sosyalist gelenek içerisinde devlet, gelir eşitsizliklerini azaltmak, yoksulluğu ortadan kaldırmak ve sosyal hizmetlere erişimi sağlamak için çeşitli politikalar uygular. Devletin bu tür sosyal müdahaleleri, toplumun tüm üyeleri için adil bir yaşam standardı sağlamayı amaçlar. Üretim araçlarının toplum tarafından sahiplenilmesini ve bu kaynakların toplumun çıkarları doğrultusunda kullanılmasını savunur. Devlet, kilit endüstrilerin, enerji kaynaklarının, iletişim ağlarının ve diğer stratejik sektörlerin kontrolünü elinde tutarak ekonomiyi sosyal hedefler doğrultusunda yönlendirir. İşçi sınıfının güçlü bir şekilde örgütlenmesini ve sömürüye karşı mücadele etmesini teşvik eder. Devlet, işçi sınıfının çıkarlarını korumak, çalışma koşullarını iyileştirmek ve emekçiler için adil ücretler sağlamak için önlemler alır. Sendikaların ve iĢçi konseylerinin güçlendirilmesi sosyalist devletin bir özelliği olabilir. Öte yandan sosyalist gelenek, devletin sosyalizme geçişte önemli bir rol oynamasını ve zaman içinde evrim geçirmesini öngörür. Sınıf mücadelesi azaldıkça ve toplum daha eĢitlikçi hale geldikçe devletin iĢlevleri de değişebilir. Sosyalist gelenek uzun vadede devleti tamamen ortadan kaldırarak sınıfsız bir topluma doğru ilerlemeyi hedefler.
Sosyalist gelenek içinde devlet anlayışı farklı akımlar ve düşünce okulları arasında farklılık gösterebilir. Marksist sosyalizm, anarşizm ve demokratik sosyalizm gibi farklı ideoloji ve teorisyenler devletin rolünü farklı şekillerde vurgulayabilir. Dolayısıyla sosyalist gelenek içerisinde devletin rolü ve işlevi konusunda çeşitlilik ve tartışma mevcuttur. Öte yandan sosyalist gelenekte devlet, toplumun ortak çıkarını temsil eden bir aygıt değil, egemen sınıfın çıkarlarını koruyan bir kurumdur.